- ERFGENAMEN BETER BESCHERMD TEGEN SCHULDEN
Nieuwsbrief | 2016 | December
Op 1 september 2016 is de nieuwe Wet bescherming erfgenamen tegen schulden in werking getreden. Een erfgenaam is aansprakelijk voor de schulden, die een overledene heeft gemaakt, wanneer de erfgenaam de nalatenschap zuiver heeft aanvaard. Zuiver aanvaarden van een nalatenschap wil zeggen dat men de nalatenschap aanvaardt zonder voorbehoud. Het is ook mogelijk een voorbehoud te maken. Een voorbehoud houdt in dat men pas aanvaardt nadat men eerst een boedelbeschrijving heeft kunnen opmaken en raadplegen, ook wel genaamd beneficiair aanvaarden. Voor het beneficiair aanvaarden is nodig dat men eerst een verklaring aflegt bij de Griffie van de Rechtbank. Voor het zuiver aanvaarden is geen uitdrukkelijke verklaring nodig.
Vóór 1 september jl. werd men geacht de nalatenschap zuiver te hebben
aanvaard, wanneer men zich als erfgenaam had gedragen, bijvoorbeeld als men na
het overlijden bepaalde handelingen had verricht.
Men kan bijvoorbeeld de huur van de woning van de overledene hebben opgezegd,
de inboedel hebben verdeeld of hebben opgeruimd of tijdens het opruimen van de
woning op kosten van de overledene Chinees hebben gegeten. Erfgenamen werden onaangenaam
verrast doordat zij hierdoor aansprakelijk werden gesteld voor schulden van de
overledene.
Niet altijd was duidelijk of een handeling leidde tot zuivere
aanvaarding of niet. Wat is een
beschikkingshandeling en wat is slechts beheer over de goederen van de
nalatenschap?
Sinds de inwerkingtreding van de nieuwe wet heeft een erfgenaam zuiver
aanvaard als hij goederen van de nalatenschap verkoopt, bezwaart of op andere
wijze aan de eventuele schuldeisers van de nalatenschap onttrekt. Benadeling
van de schuldeisers van de nalatenschap is het criterium geworden.
Door een groot deel van het notariaat was voorgesteld om als
uitgangspunt te nemen dat iedereen geacht werd een nalatenschap beneficiair te
aanvaarden tenzij men uitdrukkelijk zuiver had aanvaard. De wetgever vond dit
te ver gaan.
Tot 1 september kon men na een zuivere aanvaarding slechts in een enkel
geval alsnog beneficiair aanvaarden, namelijk wanneer een onbekend testament
opduikt, waarin nadelige bepalingen staan voor de erfgenaam. De erfgenaam kon
dan alsnog beneficiair aanvaarden wanneer hij binnen drie maanden na de
ontdekking van dit testament hiertoe met machtiging van de kantonrechter een
verzoek deed. In de praktijk kwam dit zelden voor.
Na 1 september is de erfgenaam beter beschermd. Een erfgenaam, die
zuiver aanvaard heeft, kan alsnog beneficiair aanvaarden. Dit kan echter alleen
als hij na aanvaarding bekend wordt met een schuld van de nalatenschap, die hij
voordien niet kende en ook niet behoorde te kennen. Hij moet wel binnen drie
maanden na de ontdekking van deze onbekende schuld hiertoe met machtiging van
de kantonrechter een verzoek doen. De erfgenaam moet alsnog de schuld uit de
nalatenschap betalen, maar voorzover dat niet mogelijk is uit de nalatenschap
hoeft hij dat niet uit zijn eigen vermogen te betalen.
Uit de toelichting bij de wet blijkt dat niet snel wordt gesproken van
een onbekende schuld. Een erfgenaam behoort de administratie van de overledene
te hebben geraadpleegd. Is de erfgenaam bekend met een schuld en blijkt later
de schuld hoger te zijn dan hij dacht, is dit geen onbekende schuld. Slechts in
uitzonderingsgevallen zal sprake zijn van een schuld waarvan gezegd kan worden
dat een erfgenaam deze niet kon kennen. Erven erfgenamen een huis en blijkt
later dat er een hypotheekschuld is, dan is dit geen onverwachte schuld.
Is de nalatenschap al verdeeld, dan kan de erfgenaam de kantonrechter om
ontheffing verzoeken van de verplichting om deze onbekende schuld uit zijn
eigen vermogen te betalen.
Mw mr. M.W. Delahaije, notaris |    |